Może nie masz ambicji, żeby twoje dziecko było drugim Szekspirem, ale chciałabyś, żeby choć nie bazgrało jak kura pazurem. Albo jesteś mamą maluszka, i być może marzy ci się, żeby umiał pisać jak najprędzej i przegonił w tym wszystkich kuzynów i kolegów? 

Z pisaniem u dzieci to nie taka prosta sprawa. Nie wystarczy posadzić ich przy biurku i wręczyć ołówka do ręki. Rozwój prowadzący do nauki pisania to cały proces, a stawianie pierwszych liter jest jego kulminacją, nie początkiem. Przyjrzyjmy się dziś nauce pisania na trzech etapach: początkowym u maluszka, kreatywnym u dziecka trochę starszego i ćwiczeniu umiejętności pisarskich, gdy wymagają nabrania w nich więcej wprawy.

Zanim zaczniemy, zapamiętaj i weź sobie proszę do serca jedno: Nie porównuj swojego dziecka z dziećmi koleżanek i krewnych. Każdy maluch jest inny i każdy rozwija się w swoim tempie. To, że twój syn czy córka nie są mistrzami kaligrafii nie oznacza, że nie mogą osiągnąć sukcesu w innej dziedzinie.  

Pierwsze przygotowania

Czy twój maluszek siedzi sobie może właśnie i bawi się klockami? Super, bo to oznacza, że właśnie trenuje do przyszłej nauki pisania. Koordynacja ręka - oko jest niezwykle ważna przy pisaniu, tak samo jak orientacja w przestrzeni. Wszelkie zabawy wymagające takiej właśnie koordynacji, są jednocześnie cennymi ćwiczeniami, dzięki którym dziecko zdobywa potrzebne umiejętności. Nie muszą to być tylko klocki: układanki, sortery kształtów, puzzle czy piłeczki, wszystkie zabawki logiczno-ruchowe nie tylko zajmą maluszka, ale i pomogą mu wykształcić potrzebną w przyszłości sprawność.     

Ćwiczenie paluszków i pierwsze litery

Zanim dasz dziecku do ręki długopis, najpierw wręcz mu… plastelinę! Lepienie, malowanie, rysowanie, wszelkie wyklejanki i wydzieranki to trening motoryki małej, czyli ruchów palców i dłoni, wymagających koncentracji. Dzięki takim zabawom dzieci nie tylko rozwijają kreatywność - to również fantastyczna gimnastyka dla małych paluszków, przygotowująca je do trudnej sztuki stawiania w przyszłości pierwszych liter.

Nie ma sensu ćwiczyć dziecka w pisaniu przed 5. rokiem życia. Jego małe łapki nie są jeszcze po prostu przygotowane do trzymania ołówka i pisania literek.

Po lewej: ręka dziecka w wieku przedszkolnym, po prawej siedmiolatka.

Najlepszy czas na taką naukę to właśnie między 5. a 7. rokiem życia. I tu specjaliści zgadzają się, że pierwszym słowem, jakiego powinno się malucha uczyć, jest jego własne imię. Nie musi być od razu kaligrafowane - pobawcie się w wyklejanie go, malowanie, wydzieranie, lepienie, a nawet pisanie palcem w powietrzu.     

Ćwiczenie pisma

Są kraje, w których szkoły powoli odchodzą od pisania ręcznego, zastępując je nauką pisania na klawiaturze. Owszem, bardziej to i może dostosowane do naszych czasów, gdy klawiatury obecne są wszędzie. Ale czy dla dzieci taka opcja jest lepsza?

Odpowiedź jest prosta i poparta badaniami naukowymi - nie!

W czasie pisania ręcznego mózg zachowuje się zupełnie inaczej, niż przy stukaniu w klawisze. Dla umysłu to dwie zupełnie różne czynności. Przy pisaniu odręcznym aktywują się w nim obszary czuciowo-ruchowe, zwiększa się przepływ informacji oraz wzmaga kreatywność. Powoduje to m.in. lepsze zapamiętywanie, dlatego robienie notatek świetnie wspomaga uczenie się, na przykład do sprawdzianów.  

Tylko co zrobić, żeby dziecko chętniej i lepiej pisało? Stare metody typu przepisywanie linijek nie bardzo zdają egzamin. Lepiej postawić na praktykę i pokazać w jakich przypadkach pisanie naprawdę się przydaje. Możesz spróbować namówić córkę lub syna do pisania pamiętnika - nie musi być długi, nawet jeśli każdy wpis złoży się z 2-3 zdań i tak będzie to świetne ćwiczenie. Możecie też robić listy zadań na dany dzień lub listy zakupów przed wyjściem do sklepu - pozwól napisać je dziecku, pomóż mu z trudniejszymi słowami. Inny pomysł to zabawa w pisanie do siebie liścików.  

Nie tylko pisaniem jednak uczeń żyje. Kolorowanie, lepienie i inne manualne prace plastyczne, a także układanie puzzli czy przeciąganie koralików pomogą w pisaniu również dziecku z podstawówki, nie tylko przedszkolakowi. Oprócz tego rysowanie obrazków po kropkach czy przerysowywanie na kalce, również łączą zabawę z ćwiczeniem sprawności manualnej.

Oczywiście pisanie idzie zawsze w parze z czytaniem. Im więcej się czyta, tym lepiej się pisze, a im więcej się pisze, tym lepiej się czyta. Zadbaj więc o taką lekturę dla twojego dziecka, która je zainteresuje i sprawi, że przeczyta ono choć stronę dziennie. 




Na którymkolwiek etapie rozwojowym jest akurat dziecko, staraj się nie wywierać na nim zbyt dużej presji. Prościej mówiąc: dołóż wszelkich starań, aby nauka pisania kojarzyła mu się z zabawą, a nie z przykrym obowiązkiem, przed którym z całą dziecięcą mocą będzie się bronić. 

I na koniec mały bonus. Mamy dla ciebie kilka linków do stron, na których znajdziesz darmowe szablony do wydruku: 

1. Na stronie Mamo To Ja znajdziesz wielki wybór wzorów wspomagających naukę pisania do pobrania za darmo. Kształty, szlaczki, literki - wystarczy wydrukować. 

2. Autorka strony Mama Bloguje przygotowała zestaw szablonów z literkami do wydruku. Można pobrać je za darmo, a sama autorka nie ma nic przeciwko wykorzystywaniu ich m.in. w przedszkolach. 

3. A żeby nie było zbyt nudno, zajrzyj koniecznie na Super Coloring - to strona oferująca tysiące kolorowanek do wydruku, przedstawiających postaci z bajek, książek i historii. Znajdziesz tam też relaksujące kolorowanki dla dorosłych, jeśli chcesz się odprężyć po długim dniu ;)